Organ
Bağışı Nedir, Nasıl ve Nereye Organ Bağışı Yapabilirsiniz?
Organ bağışı kişinin hayatta
iken kendi özgür iradesiyle, organlarının bir kısmını veya tamamını ölümünden
sonra başka hastaların tedavisinde kullanılmak üzere vasiyet etmesidir. 18
yaşını aşmış, akli dengesi yerinde olan herkes organ bağışında bulunabilir. Bağış yapılabilecek yerler; tüm devlet hastaneleri, özel
hastaneler, sağlık ocakları ve sağlık müdürlükleridir. Yapılan
organ bağışları o hastanenin yetkili kişisi tarafından internet üzerinden Sağlık
Bakanlığının Organ ve Doku Bağışı Bilgi Sistemine girilir. Bakanlık yetkilileri
dışında kimsenin bu bilgileri görmeye yetkisi yoktur. Kartınızın üzerinde
bulunan bilgiler de organ alımı için hiçbir zaman yeterli değildir. Organ
bağışı ve nakli hizmetleri 1979 yılında yürürlüğe giren 2238 sayılı Organ
ve Doku alınması, aşılanması, saklanması ve nakli hakkındaki kanun sınırları
içinde yürütülür.
Organ Bağışında
Bulunan Herkesin Organları Kullanılabilir mi?
Organ bağışı yapılmış olsa
bile her ölümden sonra organ nakli mümkün değildir. Örneğin; kişi evde, sokakta,
acil serviste veya hastanelerin herhangi bir servisinde ölmüş ise organları
kullanılamaz. Yalnızca yoğun bakım ünitelerinde solunum cihazına bağlı olarak
uzman hekimlerce yapılan test ve değerlendirmelerle beyin ölümü tanısı konmuş
kişilerin aile onayı alınarak organları nakledilebilir.
Organ Nakli Nedir? Kimlerden
Yapılabilir?
Görev yapamayacak kadar hasta bir organın, yenisi ve sağlamı ile değiştirilmesi işlemine
Organ Nakli denir. Nakil ameliyatlarında
kullanılan organların bir kısmı canlıdan (genellikle 4.dereceye kadar
akrabalardan) veya trafik kazası,
kurşunlanma, beyin kanaması vb. nedenlerle yoğun bakımdatedavisi
devam ederken, beyin ölümüdenilen geri dönüşümsüz beyin hasarı gelişmiş
hastaların organlarının bağışlandığı
takdirde, kadavra donörden alınır.
Beyin Ölümü ve
Bitkisel Hayat Kavramları Nelerdir?
Beyin ölümü, beyin fonksiyonlarının
irreversibl (geri dönüşümsüz) olarak kaybolmasıdır. Beyin ölümü gerçekleşmeden
kadavradan organ nakli yapılamaz.Bu durum koma veya bitkisel hayattan
farklıdır.Beyin ölümünde,beyin fonksiyonları tamamen ve başa dönmeyecek
şekilde, yani tamiri imkansız bir biçimde kaybolmuştur. Solunum ve kalp
atımları yapay olarak makinalara bağlı ve tıbbi tedavi ile sürdürülebilir,
fakat beyin fonksiyonları yapay olarak sürdürülemez. Koma ve bitkisel hayatta olan hastalardan
bazıları uzun yıllar sonra bile bazen hayata dönebilmesine rağmen , beyin ölümü
gelişmiş hastalar için bu söz konusu değildir.O nedenle kişi ancak beyin ölümü
gerçekleştiği zaman tıbben ölü kabul edilebilir.Beyin ölümünün gerçekleşmesinden sonra yakınları organları bağışlarsa bu
kişiler kadavra donör olarak adlandırılır. Bu donörlerde en kısa süre
içerisinde (organlar fonksiyonlarını kaybetmeden önce) organların alınarak
bekleyen hastalara nakledilmesi gereklidir.
Bitkisel hayattaki hastaların ise solunumları
devam eder. Beyin sapı sağlamdır. Beyin fonksiyonları azalmış yada tamamen
kaybolmuş olabilir. Ama tam anlamıyla ölüm oluşmamıştır. Bu hastalar aylarca
yada yıllarca hareketsiz yaşamaya devam etmekte ve bazen de düşük bir
olasılıkla iyileşerek normale dönebilmektedir. Bitkisel hayattaki
insanların organları asla organ naklinde
kullanılmaz.
Hangi Doku ve Organlarımı
Bağışlayabilirim ?
Böbrek, karaciğer, kalp,
pankreas, akciğer, kemik ve kemik iliği, kıkırdak,kas dokusu, ince bağırsak,
kalp kapağı, kornea, tendon, yüz ve saçlı deri, ekstremite ( kol, bacak) üst
solunum yolları, üst sindirim yolları ve uterus bağışında bulunabilirsiniz.
Bağışlanan
Organlar Adaletli Bir Şekilde İhtiyacı Olanlara Nakledilir mi?
Ölen kişilerin bağışlanan organları Sağlık Bakanlığı Organ
Nakli Ulusal Koordinasyon Sistemi içerisinde akademisyenlerden oluşan bilimsel
danışma komisyonlarının belirlediği kurallar ve prensipler çerçevesinde organ
nakli merkezlerine ve hastalara tahsis edilmektedir.Organ alacak hasta öncelikle kan grubu ve doku
uyumuna, yaş, boy, kilo gibi kriterlere ayrıca tıbbi aciliyet durumuna göre
belirlenir. Irk, din, dil, cinsiyet ve statü farkı gözetmeksizin
kurallar katı bir şekilde uygulanarak organlar en uygun hastalara adalet ve
şeffaflık ilkeleri çerçevesinde nakledilmektedir.
Organ Bağışının Dini Yönden Sakıncası Var mı?
Organ bağışının dini yönden sakıncası yoktur. Büyük dinlerin
çoğu organ bağışını onaylamakta ve desteklemektedir. Diyanet İşleri Başkanlığı
Din İşleri Yüksek Kurulu, 3.3.1980
tarih ve 396/13 sayılı
kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır. Bu kararda;
Zaruret halinin bulunması, yani hastanın hayatını veya
hayati bir organını kurtarmak için bundan başka çarenin olmadığının mesleki
ehliyet edilmesi,
Hastalığın bu yolla tedavi edileceğine ilişkin doktor
kararının olması,
Doku ve organı alınacak kişinin bu işlemin yapılmış olduğu
sırada ölmüş olması,
Organ veya dokusu alınacak kişinin sağlığında buna izin
vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartıyla yakınlarının
rızasının sağlanması,
Alınacak organ veya doku karşılığında hiçbir şekilde ücret
alınmaması,
Tedavisi yapılacak hastanın da kendisine yapılacak olan bu
nakle razı olması gerektiği belirtilmektedir.
Kuran-ı Kerim'de de "kim bir insana hayat verirse
onun tüm insanlara hayat vermişçesine sevap kazanacağı" beyan
olunmaktadır (Maide suresi, ayet 32).
Organ Bağışı Neden Önemlidir?
Dünyanın her yerinde birçok insan çeşitli hastalıklara
yakalanabilmekte ve organları zarar görebilmektedir. Bu yüzden birçok insan
organ bağışı beklemektedir. Hatta çoğu insan da organ bağışı beklerken hayatını
kaybedebilmektedir. Bu yüzden organ bağışı hayat vermek anlamına gelir. İnsan
öldükten sonra organlarını kullanamayacağı için bağışlaması hayatta kalan
kişiler için oldukça önemli olmaktadır. Organ bağışında bulunmak her insanın
bir görevi olmaktadır. Fakat organ bağışı yapacaksak herhangi bir karşılık
bekleyerek yapmak doğru bir davranış olmamaktadır. Organ bağışı herhangi bir
karşılık beklemeden ve çıkar gözetmeksizin yapılması gereken bir durumdur.
Birçok insan hasta yatağında organ bağışı olacak diye umut
ile beklemektedir. Bu insanlara umut vermek organ bağışı yapacak olan
insanların elindedir. Organ bağışının artması, daha fazla insanın hayat bulması
anlamına gelmektedir.Organ
bağışı bazen görmeyen bir
insanın görmesini ya da hayatını diyaliz cihazına bağlı olarak sürdüren bir
böbrek hastasının hayata dönmesini sağlar.
ORGAN BAĞIŞI BİR İNSANLIK GÖREVİDİR. GELİN ORGAN BAĞIŞLAYALIM BİR HAYAT
BİTERKEN BİR HAYAT BAŞLATALIM.
ORGAN BAĞIŞ HEMŞİRESİ
CANSU ECEM ŞAM
POLİKLİNİKLER ZEMİN
KAT